Aydınlanma dönemi sonrası modern dünya, bilindik insanlık tarihi açısından daha önce hiç olmadığı kadar sistematik bir şekilde sosyal, ekonomik, kültürel konularda yaşama yönelik tek bir epistemolojik, ontolojik argüman üzerinden mühendislik içeren medeniyet tasarladı. “İyilik” ve “kötülük” kabiliye..
Kelam tarihi ve literatüründe, sıklıkla rastlanılan önyargılar ve toptancı yaklaşımların bir örneği olarak, Mutezile'nin bütünüyle kerameti reddettiği algısı kısmen yerleşmiş olsa da tarih bunun aksine şahitlik etmektedir. Nitekim son dönem Mutezilesi'nde, Mutezilî düşüncenin ana temsilcisi Behşe..
Ebû Hüreyre, benzeri diğer tarihî şahsiyetlerden oldukça farklı bir konuma sahiptir. Onun hayatından çok, rivayet ettikleri, nakilleri, hadisleri, eserleri esas alındığı için hayatı ihmal edilmiş veya rivayetleri kadar ilgi görmemiştir. Öte yandan mevcut tarih metinlerimiz, Ebû Hüreyre hakkında tek ..
Siyer’in geçmişte Hadîs’in, bugün İslâm Tarihi’nin bir şubesi olarak kabul edilmesi ile hak ettiği disiplinel konumu bir türlü kazanamamış olması, onun metodololji-terminoloji ekseninde hep ödünç usûl ve kavramları kullanmasına sebep olmus¸tur. Bu yüzden de bağımsız bir Siyer metodolojisine duyulan ..
Sevgi üstüne yazma tarihin eski devirlerinde olduğu gibi, bugün de yaygındır. Halihazırda aşk, sevgi, cinsellik vb. kavramlarla ilgili çeşitli türden epey çalışma var. Bu çalışma bir psikoloji veya edebiyat çalışması değil, fakat felsefi bir incelemedir. Sevgi dediğimiz fenomenin varlık yapısını, on..
Hz. Muhammed'in peygamberlik serüveninin ilk başladığı yer olan Mekke'de inen surelerden herhangi birisinin bir benzerine ne Arap şiirinde ne de nesrinde rastlamak mümkündü. Rahman, Vakıa, Saffat vb. sureleri dinleyen ünlü Arap şairleri ve hatipleri şaşkındı. Kulaklarına inanamıyorlardı. Dolayısıyla..
Batı'da ve Doğu'da yapılan çalışmalarda, Mu‘tezîle'nin ve Mu‘tezîlî öncülerin kelâmî-felsefî görüşleri üzerinde durulmuş, bu okulun sadece dinî karakteri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Halbu ki, her kelâmî-felsefî sorun, ortaya c¸ıktığı, geliştiği ve oluştuğu ortamın siyasî şartlarından bağımsız olarak ..
Hz. Peygamber'i anlama çabasında sık sık dile getirdiğimiz “Allah'ın ve Tarih'in tanıttığı Peygamber'e razı olma” prensibinin en önemli ayağını “Allah'ın tanıttığı” şekliyle onu tanımak oluşturmaktadır. Kendi tarih anlatım usûlü çerçevesinde mübelliği hakkında bilgiler barındırması, klasikten bugüne..
Bir hikayede yaşamanın ne olduğunu bilirmisin ?Bilemezsin.. Daha çok gençsin.Daha Çok genç olduğun için de bir hikayen yok.Biliyormusun hikayenin yaşla ilgisi de yok.Tarih yoksa hikaye de yok. Bizim olmayan hikayeleri sahipleniyoruz sonra.Ödünç hikayeler.. çalıntı değil ama..Kim bilebilir ki kimin h..
İster kabul edelim ister etmeyelim bizim tarihimizin yaklaşık son on iki yüzyılı İslâm dini tarafından şekillendirilmiş ve yönlendirilmiştir. Dolayısıyla İslâm tarihine salt Arapların tarihi gözüyle bakmamız mümkün değildir. Son dönemlerde ülkemizde İslâm Tarihi alanında hem nicelik hem de nitelik o..
Düşünce tarihimizi tekdüze ve doğrusal bir hat üzerinde seyreden kapalı bir yapı olarak tasavvur etmek yaygın bir eğilimdir. Fakat onu anlamak için başvurulması gereken en temel sosyal olgunun, değişim ve dönüşüm olduğu kabul edilmelidir.İslam düşüncesinin dış ve iç dinamiklerle ivme kazandığı 2-3. ..
Din, tarihin en eski dönemlerinden beri varlığını sürdüren en temel toplumsal kurumlardan biri olmus¸tur. Evrensel bir kurum olma hüviyetindeki Din'in, insan davranışları ve sosyal hayat üzerindeki etkisi, önemi ve rolü, yer ve zaman itibariyle değişik derecelerde tezahür etse de, din insanlık yok o..
Kur’an, insana bazı roller biçer ve bu rollerin yaşamda karşılık bulup bulmadığına bakarak da onu ‘değer’lendirir. Bu rollerden ilki, insanın yeryüzündeki halifeliğidir. Bu role uygun yeteneklerle donatılan insan, yeryüzünde, gökyüzünde, bu ikisinin arasında ve yerin bağrında bulunanları ve uzayın u..
İslam dini, ideolojik oluşumunun başından beri "içeride" ve "dışarıya karşı" birlik konusunda ısrar etmiştir. Yine de sosyolojik gerçekler, hicretin ilk yarım yüzyılından beri İslam toplumunda birbirinden farklı cemaatlerin var olduğunu gösteriyor.Bu eser İslam toplumunda cemaatlerin ilk teşekkül aş..
“Tarih, tam manasıyla bir kimya laboratuarı olabilir mi? Herhalükarda, maziyi tenkit ve tahlil edecek bir tarihçi, eğer bu unvana layık olmak istiyor ve siyasi bir amaca hizmet gayesinde bulunmuyorsa, hakikati görecek yüksek bir mahalle çıkmalıdır. Tarih, gerçeği keşfetmek için yazılır. Yoksa sadece..
Aristo'nun Metafizik kitabını kırk defa okuyan İbn Sînâ'nın bu eserde çözemediği sorun neydi? Fârâbî ona hangi konuda ışık tuttu? Metafizik bir bilim midir? Tanrı'nın varlığı metafiziğin konusu mudur yoksa Tanrı'nın varlığını kanıtlamak metafiziğin amacı mıdır? Aristo'nun ileri sürdüğü gibi metafizi..
Türkiye'nin din-siyaset ilişkisi, din-hukuk ilişkisi, demokrasi, laiklik ve benzeri konularda karşı karşıya kaldığı, odağında dinin yer aldığı gerilimden çıkabilmesi için, öncelikle doğru bilginin devreye sokulması gerekmektedir. Doğru bilgiyle ve bilimsel yöntemle hareket edilmeden hiçbir soruna sa..
İslâmiyetle birlikte ortaya çıkan İslâmî ilimlerin hemen hepsinde mahâretini ortaya koyan Osmânlı ulemâsı, aklî/felsefî ilimleri de dikkate alan genel bir eğilim içerisinde olmuş, iki alanı birbirinden keskin çizgilerle ayırmak yerine tedris ve telif faaliyetlerini ikisinde de sürdürmüştür.Bahsedile..
Elinizdeki kitap, XVI. yüzyıl Osmanlı âlimlerinden ve Halvetî-Bayramî şeyhlerinden Muhyiddin Mehmed b. Bahâeddin, meşhur ismiyle Bahâeddinzâde’nin (ö. 952/1545) siyaset düşüncesini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Eser, Kanûnî (ö. 974/1566) döneminin güncel tartışmalarına ışık tutması açısından genel ..
T. J. De Boer: Etik ve Ahlâk [Üzerine]John Renard S. J: Müslüman Etiği: Kaynaklar, Yorumlar ve Meydan OkumalarFrederick S. Carney: Bazı Yönleriyle İslamİslâmî EtikDaniel Brown: Mukayeseli Açıdan İslâmî EtikG. E. von Grunebaum: İslâmî Etikte Akıl ve İşleviRichard M. Frank: Klasik İslâm Kelâmında Ahlâ..
İbn Teymiyye’nin Meşşâî mantığının en kapsamlı tenkîdini yapan eserleri günümüz için fevka’l-âde ehemmiyetlidir. Türkiye’de neşredilen kadîm mîrâsımızın mantığa dâir eserlerine baktığımızda umûmen Meşşâî mantığı ile sonradan Fahreddin er-Râzî’nin çizgisinde gelişen mantık eserlerinden oluştuğunu gör..
Ma?a?ıdü’l-felâsife, Gazzâlî’nin çalışmalarının fıkıh ve kelâmdan sonra üçüncü safhasını oluşturan felsefeye dair ilk eseridir. Filozofların tutarsızlıklarını ortaya koymak üzere bu alanda çeşitli eserler yazmayı planlayan müellif, ilkin onların amaçlarının belirtilmesinin faydalı olacağını düşünüp ..
Elinizdeki eser, Ebû Hânife’nin öğrencisi Ebû Mutî tarafından rivayet edilen, özgün adı el-Fıkhü’l-ekber olan, fakat sonradan el-Fıkhü’l-ebsat olarak isimlendirilen risâlenin şerhidir. Hammâd b.Ebû Hanîfe yoluyla gelen el-Fıkhü’l-ekber, bilhassa Osmanlılar döneminde geniş bir ilgiye mazhar olmuş ve ..
İbn Bâcce, doğudaki Meşşâi İslâm felsefesinin Endülüs’teki ilk en önemli temsilcisidir. En önemli eseri sayılan Tedbîri’l-Mütevahhid’te, erdemsiz bir şehirde mevcut toplumdan ayrı bir şekilde aklî yetkinliğini elde etme çabasında olan mütevahhid (yalnız) bireyin yetkinleşme serüvenini anlatmaktadır...
İnsanın, kendisi dışındaki herhangi bir varlıkla münasebeti, tabii olarak, ahlaki bir cihete de sahiptir. Bu bakımdan Ebû Bekir er-Razi’nin de bu risalede üzerinde durduğu gibi, tabîb doğrudan insanla muamelede bulunduğundan ahlâki bir çerçeveye ihtiyacı vardır. Tıbbın ahlâkî-felsefi boyutları, tabi..
İslam medeniyeti, bir “insan medeniyeti”dir. İnsanı önceleyen, insanı feda etmeyen, insanı kalkındıran, insanı ihya eden bir medeniyetin inşası ve sürekliliği nihai hedeftir. Bunun için de kendisine “en güzel örnek” olan Elçi’yi model olarak almıştır. Müslümanlar kendilerine “model” olarak sunulan s..
Nuri Kahveci / Mut’a Yapmak Yasaklanmadı mı?Saffet Kartopu / Müşrik Davranışlarının Altında Yatan Yapısal NedenlerAhmet Güzel / Hz. Peygamber Döneminde Tuvalet ve Banyo KültürüMahmut Kelpetin / Hz. Peygamber Döneminde Yahudiler’le İlişkilerŞeyma Nur Ünal / Cahiliye Arabının Yoldaşı: SilahHüseyin Gün..
İslâmiyet’in tebliğcisi Hz. Peygamber’in, gazveleri, seriyyeleri kısaca hayatındaki her bir ayrıntı bütün Müslümanlar için büyük bir önem arz etmektedir. Özellikle de İslâmî araştırmalarla meşgul olanların sağlıklı bilgilere ulaşabilmeleri için Hz. Peygamber’in hayatına vakıf olması kaçınılmaz bir d..
Elinizdeki bu çalışmada, Fârâbî’ye ait olduğu ileri sürülen iki yapıtın notlarla birlikte çevirisini bulacaksınız. Bunlardan Felsefenin Temel Önermeleri başlığı altında çevrilen ilki Fârâbî’ye ait olduğu en çok tartışılanıdır. Bazı belirtilerden hareket eden H. Cerr (Geor) yapıtın Fârâbî’nin öğrenci..
İbn Rüşd üzerine çalışma yapan herkes, “İbn Rüşd, din ve felsefe arasını uzlaştırıyor” iddiasında birleşmiştir. Ancak gerçekte İbn Rüşd’ün gayesi farklı bir şeydir. O, İslâm şerî?atı ve felsefe arasında aslında bir zıtlık bulunmadığını ve uyuştuklarını kesin olarak ifade etmektedir. Bu da “uzlaştırm..
On beşinci yüzyıl İslâm dünyasında kelâmcı ve filozof kimliğiyle önemli bir yere sahip olan Celâleddin Devvânî kaleme almış olduğu eserleriyle hem döneminde hem de daha sonraki çağlarda pek çok düşünür üzerinde derin tesirleri olan bir düşünürdür. Onun kelâm ve felsefeye dair eserleri üzerine kendis..
“Tabiatçı kelamcılar tabii alanda zorunlu bir neden-sonuç ilişkisini kabul etmişlerdir. Ancak bu durum nedensellik anlayışlarının bütünüyle birbiriyle örtüştüğü anlamına gelmemektedir. Burada ilginç olan husus klasi kelam atomculuğunda birbirinden tümüyle bağımsız atomların hiçbir şekilde başka atom..
Elinizdeki bu çalışmada Aristotelesçi “zaman” kavramının antik dünyadan başlayarak islam dünyasında devam eden serüvenini Sekstus Empirikus,Aristoteles, Yahya B.Adi,İbn Sina, Fahreddin Er-Razi’ye ait metinler ile bulacaksınız. Bu serüvenin anlatımında tarihsel sıraya uymuş olmakla birlikte , bunun t..
“İyilik ve Kötülük Problemi” klasik Kelâm kaynaklarında, hüsün ve kubuh, efâullah ve ef’al-i ib’ad gibi başlıklar altında ele alınan ve birden çok konuyu kapsayan çok boyutlu bir problemdir. İyilik ve kötülük problemi, mezheplerin yöntemini, temel endişe ve yaklaşımı biçimlerini ele veren önemli bir..